Cem erkanında, on iki hizmet ve görevleri...
Cem erkanında, on iki hizmet ve görevleri...
Aleviliği bir bütün olarak anlamak ve kavramak için, cem ibadetini anlamaktan geçer. Cem kelime anlamı olarak birleşme, birlik olma, bir araya gelme ve gönülleri birleme demektir.
Alevi inancında ibadet için cem olma, bir araya gelme amacından yola çıkarak bütünleşme anlamında kullanılır. Cemde yapılan hizmetlerin, rituellerin, söylenen her sözün inançsal, kültürel ve toplumsal olarak sembolik anlamları vardır.
Cem erkanı, on iki hizmetin yerine getirilmesinden oluşan kutsal bir ibadettir. Cem erkanında Kırkların, Kerbelanın, On Iki Imamların anısına Şah Ismail Hatayi’den, Pir Sultan Abdal’dan, Kul Himmet’den, vs. miraçlama, semah yapılır, Duaz-ı Imam ve deyişler söylenir. Yola verilen ikrar tazelenir, lokmalar dağıtılır, dargınlıklar giderilir, toplum arasındaki adaletsizlik giderilir ve razalık alınarak iklikten birlik sağlanır.
Cem erkanında yapılan hizmet, tamamen manevi hizmeti içermektedir. Cem erkanında görev alan hizmetkarların sayısı, on iki kişiden ibarettir.
Hizmetkarlar, bir bütün olarak Cem erkanına katılan Ehli Canların ihtiyaçlarını karşılamak, yardımcı olmak, getirilen lokmalarla alakadar olmak, meydanın aydınlanmasını sağlamak, inanç rituellerini yerine getirmek, Cemevinin düzen ve aşayışını sağlamakla yükümlüdürler.
Cem erkanları üç aşamalıdır…
1- Genel bilgilendirme,
2- Sorgu, sual, razılık ve rızalığın alınması ve
3- Ibadet bölümü. Cem ile kapı mühirlenir. Giriş çıkışlar olmaz.
Cem erkanının ibadet bölümünde Kerbela katliamı anlatılarak huşu içinde üzüntüler, bağlılıklar ifade edilir. Genel anlamıyla şiddet ve zülüm red edilir ve yapanlara da lanet okunur.
Ehli Beyt’e yapılan zulüm, haksızlıkları Duaz-ı Imam, ağıt, nefes ve deyişlerle dile getirilir. Çoğu yerlerde toplum Duaz-ı Imamlara, ağıtlara, deyiş ve miraclamaya eşlik ederler. Pir Imam Hüseyin ve Kerbela şehitleri aşkına çerağlar yakılır, gülbenkler ve dualar okunur. Böylece tevella ve teberra ikrarı tazelenmiş olur.
Cem erkanında, On iki hizmet makamları...
1- Mürşid-Pir, hizmet makamı,
2- Rehber, hizmet makamı,
3-Gözcü, hizmet makamı,
4- Zakirci, hizmet makamı,
5- Süpürgeci-Ferraşcı, hizmet makamı,
6- Çerağcı-Delilci, hizmet makamı,
7- Sakkacı-Ibriktarcı, hizmet makamı,
8- Lokmacı-Niyazcı, hizmet makamı,
9- Tezakarcı-Ibriktarcı, hizmet makamı,
10- Semahcı-Pervancı, hizmet makamı,
11- Peyikçi-Davetçi, hizmet makamı ve
12- Kapıcı, hizmet makamı…
On Iki hizmetçilerin görevleri…
1- Mürşid-Pirin, hizmet görevi…
Cem erkanı yöneticiliğini yapar, ikrar alır nasip verir. Mürşid ve Pir, bu posta Pir Imam Hüseyin’e vekaleten otururlar. Yolun zahir ve batın ilminden haberdar, Talibi yolun ilim irfanıyla eğitip irşad edendir. Ceme katılan Ehli canları aydınlatan, ibadetini yaptıran, sorgulayan yani cem hizmetinden sorumlu ve tek yetkili kişidir.
Dolayısıyla Mürşid veya Pir, Hakk Meydanında yol evlatlarını akıl ile gönülleri aydınlatan, arındırıp pak eyleyen, Hakk ile hakikat yolunda Talibi aydınlatan, eğiten, yolun ilim irfanıyla ruh ile bedensel olgunluğa kavuşturup insanlık alemine faydalı ve verimli hale getirendir.
Pirin, Post gülbengi...
Bismişah, Allah Allah!
Erenler postu geldi, hizmetler yerin aldı,
Ehli Canlar ikrarını verdi,
Ikrarınızda daim olasınız, Hakk didarı göresiniz.
Pirlerin, himmet ve hidayeti üzerinizde hazır ve nazır ola.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Kabul ve makbul ola…
2- Rehberin, kendi hizmet görevi…
Yola girmek isteyenleri yolun edep erkanını, ilim irfanını, şartlarını, kurallarını öğretmekle yükümlüdür. Mürşid, Pir ile talip arasında dialoğ hizmetini yürütendir. Mürşid-Pir gibi, talibin menevi hallerinden sorumlu kişidir.
Ikrar verme erkanında, ikrar vermek isteyen Canları eğiterek hazır hale getirip Pir’in huzuruna çıkarır. Ikrar verdikten sonra da talibi gözetler, hal ile davranışlarından sorumlu, yanlışlıklarını düzeltir ve uyarılarda bulunur.
Rehberin, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah, Allah Allah!
Hakk meydanında, Pir divanına durdum,
Darımız, divanımız kabul, muradımız hasıl ola.
Hakk Muhammed Ali yardımcımız, Hızır yoldaşımız ola.
Hakk ile hakikat yolunda hizmetimiz kabul,
Hizmet aşkımız daim ola.
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
3-Gözcünün, kendi hizmet görevi…
Rehberin yardımcısıdır. Cem erkanının sessiz ve sakinlik içinde gecmesini sağlar. Dolayısıyla gözetleyen, kurallara uymayıp aykırı davrananları uyarır ve yardımcı olur. Yani bir bütün olarak cem ibadetinin aşayişini sağlanmasından sorumlu kişidir.
Gözcünün, çözemediği bir müşkülü Rehbere haber eder ve eğer Rehber de çözemezse, o zaman Mürşid veya Pire havale edilir. Doğru olan, istisnalar hariç her can kendi gözcüsü, gözetleyicisi olmalıdır.
Gözcünün, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah Allah Allah!
Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla.
Allah’tan ola hidayet, Muhammed Mustafa'dan ola şefaat,
Ali’yyel Murteza'dan ola himmet, Erenler meydanında gözcü Karaca Ahmet.
Allah Muhammed ya Ali, dar çeken didar göre,
Didar gören cehennem narı görmeye,
Seyyide Fatma-tüz Zehra ana muradını vere, Erenler sefasına erdire.
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
4- Zakirin, kendi hizmet görevi…
Cem erkanında Tevhid, Duaz-ı Imam, Mersiye, Nevruziye, Nefes, Beyitler okur.
Zakir, zikredendir. Ibadette zikredilen Allah’ın isimleridir, O’nun ilahi kudretidir, hikmetleridir, ilahi kelamıdır, ilahi aşktır, Hakk Muhammed Ali muhabbetidir, Muhammed Ali ilim irfanıdır, On Iki Imamların hizmetidir, Ehli Beyt’in sevgi ile muhabbetidir ve Seyyide Fatma-tüz Zehra ana ile Ehli Beyt’inin çektiği acılardır, zulümlerdir, kederlerdir, katliamlardır, matemdir, hatırlayıp hatırlatmaktır.
Dolayısıyla Alevi inancında zikir, ibadetin temelidir. Çünkü Allah’ın kelamıyla insanların gönlü, kalbi, vicdanı, bedeni huzura ve olgunluğa kavuşmaktadır.
Zakirin, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah, Allah Allah!
Zakirim, zikrim bağlama ile,
Hakk kelamı okurum avaz ile,
Cümle canlara ol niyazım ile.
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
5- Süpürgeci-Ferraşcının, kendi hizmet görevi…
Süpürge temizliği, paklamayı, temiz ve pak olmayı sembolize eder.
Cem erkanında, baştan sonuna kadar Hakk Meydanı’ndan temizliğinden, düzeninden, serilmesi gereken sadırları veya kilimleri serme hizmetinden sorumlu kişidir.
Dolayısıyla Cem erkanına katılan bir can, önce kendi süpürgesiyle kendi sıhhı temizliğini yapmalı, kötü duygulardan arınmalı ve kalbinden ikiliği, kini, kibirliği gidermelidir. Bir bütün olarak kendini, ailesini, çevresini, tolumunu temiz tutmak gerekir. Ve cemevinde ise, Hakk Meydanında, Pir huzurunde, toplumun şahitliğinde ruhunu ve kalbini arındırmalıdır.
Spürgeci-Ferraşcının, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah Allah Allah!
Üç bacı idik Güruh-u Naci idik,
Kırklar ceminde spürgeci idik,
Süpürgeyi süpürdü Selman,
Kör olsun Yezid ile Mervan,
Zuhura gelsin Mehdi sahibi zaman,
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
6- Çerağcı-Delilcinin, kendi hizmet görevi…
Çerağ mana itibariyle Hakk Muhammed Ali nurunu temsil eder. Aynı zamanda yol evlatlarının, kendi ilim irfan ışığını yakmalarını simgeler. Çünkü her canlı o nurdan hayat bulur ve o nurun enerjisiyle yaşamını sürdürebilir.
Yolun edep erkanına göre cemevinde bulunan Çerağ aydınlatma araçlarını hazırlar. Çerağı uyandıran ve dualarını okuyan kişidir. Çerağı temsilen, elektirk lambası yakılması gerekiyorsa onunda hazırlıklarını yapar.
Çerağ aynı zamada ruhun aydınlanması sağlayan ikrar ışığını, gönüllere huzur veren muhabbet ışığını, zahir batın ilim ışığını, ibadet ışığını, yaşamın ışığını, birlik ve beraberliğin ışığını temsil eder. Bu ışık, Rıza şehri ışığıdır. Bu ışık ruhtaki karanlıkları aydınlatan, bedenin karanlıklarını aydınlatan ışıktır.
Çerağcı-Delilcinin, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah, Allah Allah!
Çerağı ruhşan, Fahri Dervişan,
Zuhuri iman, Himmeti piran,
Pire Horasan, küşad-i meydan,
Kuvve-i Abdalan, kanuni evliyan,
Verelim Muhammed Mustafa’ya ve Ehli Beyt’ine salavat.
Ya Cenab-ı Hakk!
Hz.Muhammed Mustafa’ya, Keremler Şahı Ali’yyün Veliullah’a ve
Ehli Beyt’ine dua ile selam olsun. Onlara senlikler eyle.
Şahı Merdan Ali’den üstün Veliullah, Zülfikar’dan üstün ilahi adalet yoktur.
Yaradanın kutlu nuru aşkına; Ya Allah, ya Allah, ya Allah!
Nübüvvetin aydınlık nuru aşkına; Ya Muhammed, ya Muhammed, ya Muhammed.
Velayetin arıtıcı nuru aşkına; Ya Ali, ya Ali, ya Ali!
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
Çerağları sırlama hizmeti…
Çerağcının, kendi hizmet gülbengi.
Bismișah, Allah Allah!
Esirgeyen, bağıșlayan Allah’ın adıyla, ya Allah, ya Allah, ya Allah!
Nübüvvetin nuru așkına, ya Muhammed, ya Muhammed, ya Muhammed!
Velayetin nuru așkına, ya Ali, ya Ali, ya Ali!
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir...
7- Sakacı-Ibriktarcının, kendi hizmet görevi…
Pir Imam Hüseyin ve Kerbela Şehitlerini temsilen su görevini yapan kişidir. „Pir Imam Hüseyin aşkına, Kerbela Şehitleri aşkına” diyerek Mürşid veya Pir tarafından dualanmış suyu, toluma veya toplumu temsilen üç kişiye ikram eder.
Sakacının, kendi hizmet gülbengi…
Bir bacı can omuzunda havlusu, bir erkak can elinde su ve leğen ile meydana gelirler.
Bismişah, Allah Allah!
Maneyi marifet, sırrı hakikat
Geldi hizmeti Muhammed Mustafa,
Sukut eyleyin Ehli Canlar!
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
Üç kere tekrarlar ve her söyleyişte, Allah Muhammed ya Ali diyerek leğene üç kere su damlatır. Dar duasını alarak Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir der ve yerine geçer.
Pir Imam Hüseyin ve Kerbela şehitlerinin susuz bırakılarak gerçekleştirilen katlimı sembolize ederek, cem erkanına katılmış topluma ikram edilen suyun hizmetini gerçekleştiren kişidir. Su ilim ile irfan ağacı olan ademoğluna hayat verendir, canına can katandır. Yani ölümsüzlüğün sembolü ve yaşamın kaynağıdır. Çünkü bütün canlılar, sudan yaratılmıştır.
8- Lokmacı-Niyazcının, kendi hizmet görevi…
Gelen lokmaların alınması, hazırlanması, dualanması ve dağıtılması bu kişiye aittir. Fazla lokmaları hazırlar ve beraberinde eve almak isteyenlere verilmesini sağlayan yetkili kişidir.
Lokma evin bereketidir, alınteridir, emektir ve helal kazançtır. Getirilen lokmada Kul hakkı içinde varsa, helal kazanç değilse ve alın teri içinde olmayan lokmalar cemevine getirilemez. Getirenlerin evinde, bereket ve huzur kalmaz.
Lokmacının, Rızalık alma gülbengi…
Canlar!
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Ehli Canlar-toplum! Biz razıyız, Hakk da senden razı olsun.
Lokmacı: Allah da sizlerden razı olsun.
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
9- Tezakarcı-Ibriktarcının, kendi hizmet görevi…
Cem erkanında, Mürşid ile Pirin ve cemdeki toplumun zahiri olarak beden temizliğini yapmalarını sağlar. Bu beden temizliği sembolik anlamda bir yıkanma, bir tür tarikat yani yol abdestidir. Cem ibadetine gelen her can önceden duşunu, banyosunu alarak, temiz giysilerini giyinip gelir ve tarikat abdestini de, Mürşid ile Pirin nefesiyle alır. Dolayısıyla tarikat abdesti, bütün kötü hal ve davranışlardan uzaklaşıp arımasıdır.
Şeriat kapısının sıhı temizliği suyla, tarikatın yani ruhun temizliğise ilimle yapılır. Bedenin temizliği, sıhhı açıdan önemlidir. Ancak asıl temizlik ruhun arınıp pak olmasıdır. Çünkü kötülük, bedende başlamaz ruhta başlar.
Dolayısıyla beden temizliği, evde yapılır yani zahiri alemde yapılır ve ruhun temizliği de batın alemini temsilen Cem erkanında, Hakk meydanında Mürşid ile Pirim himmetiyle, nefesiyle ve ilimiyle yapılır.
Tezakarcı, aynı zamanda meydan düzeninden yani Pir postunun ve diğer postların ön görüldüğü yere serilmesinden, ceme katılanlar için minder ile hasırların yerleştirilmesinden sorumludur. Gözcüye yardımcı olur. Ceme gelen canların, Pir makamına nasıl varılacağını ve ayrılacağı konusunda yardımcı olur. Bir nevi eğitici konumundadır.
Tezekar-Ibrikci, kendi hizmet gülbengi…
Bismişah Allah Allah!
Ben Gülam-i Haydarım,
Ahudan etmem hayfu pak,
Bu hizmetin sahibi Selman-ı Pak,
Gönlümüzü Hakk‘a bağladık,
Yunduk, arındık, olduk pak,
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
10- Semahcı-Pervancının, kendi hizmet görevi…
Cem erkanında Duaz-ı Imam ve Miraclama eşliğinde yapılan semah hizmetinde sorumlu kişidir.
Kainatı ve kainattaki dengenin sağlanmasını sembolize eden Semah hizmetçilerini irşad eden, hazırlayan, Mürşid ile Pirin ve toplumun huzuruna nasıl çıkılacağını öğreten, yani bir bütün olarak hazır hale getiren hizmetkardır.
Semah ağırlama, vecde ve trans olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır.
Ağırlama bölümü, ağır hareketlerle giriş bölümüdür.
Vecde bölümü, semahın hareketlendiği bölümdür ve
Trans bölümü ise, en hareketli kendini aşma bölümüdür.
Semahcıların, kendi hizmet gülbengi.
Allah’ın nuru hürmetine,
Muhammed Ali hürmetine,
Kırkların hizmeti hürmetine,
Dönen kainatın hürmetine,
Allah’ın birliğine varmanın hürmetine,
Döner pervanelerimiz ilahi kudretin aşkıyla.
Allah Allah, Allah eyvallah. Nefes Pirdedir...
11- Peyikçi-Davetçinin, kendi hizmet görevi…
Peyikçinin, iki hizmeti vardır.
Birincisi tomlumla iletişimi sağlamak, hizmetlerden haberdar etmek ve ikincisi, Hakk meydanında Pir Imam Hüseyin’i temsilen Pir Postunu sermektir.
Rehberin talimatı doğrultusunda Cem erkanının tarihini topluma bildirmekle, toplumun cem erkanına katılmasını sağlamakla sorumlu kişidir.
Mürşid ile Pirden haber getirendir, habercidir. Diğer bir deyimle iletişimi sağlayan kişidir. Dolayısıyla insanları arınmaya, aydınlanmaya, ilim irfandan nasiplenmeye, kazancını-emeğini paylaşmaya, dayanışmaya, birlik ve beraberliğe davet eden hizmetçidir.
Peyikçinin, kendi Post hizmet gülbengi…
Destur Pirim.
Bismişah, Allah Allah!
Cem birliğine, muhabbet sırlığına,
Hz.Muhammed Mustafa şefaatine, uğur açıklığına,
Şahı Merdan Ali hürmetine, Evliya keremine,
Dest post Allah eyvallah. Nefes Pirdedir.
12- Kapıcının, kendi hizmet görevi…
Bu görev iki kişi tarafından yapılır. Iki kişi olmasının nedeni biri cemevinin dışından ve ikincisi ise, cemevinin içerisinden sorumludur. Herhangi bir durumda kapıcı o durumu gözcüye, gözcü rehbere ve rehberde Mürşid-Pire iletir.
Zahiri anlamda kapı koruyan, kollayan, huzur içinde olmayı ifade eder. Batıni anlamda ise kapı, ilme, irfana, aydınlığa açılan kapıdır. Hz.Muhammed Mustafa; Ben ilmin şehriyim, Ali de bu şehrin kapısıdır. Ilim dileyen, şehrin kapısına gelsin.
Şahı Merdan Ali, zahir ve batın ilminin kapısıdır yani dergahıdır. Ilim dileyen, Dergah kapısından girmelidir. Dolayısıyla bu kapı cemevinin kapısıdır. Cem erkanında, Hakk meydanında verilen ilimdir, irfandır ve nasiptir. Dolayısıyla cemevinin kapısının kıymeti bilinmekle birlikte, korunması gerekir.
Kapıcı hizmeti, kendi hizmet gülbengi…
Destur Pirim!
Bismişah, Allah Allah!
Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla.
Ali’yyel Murteza'dan ola himmet, Erenler meydanında gözcü Karaca Ahmet.
Allah Muhammed ya Ali, dar çeken didar göre,
Didar gören cehennem narı görmeye,
Seyyide Fatma-tüz Zehra ana muradını vere,
Erenlerin sefasına ere.
Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evlatlarından,
=Seyyid Hakkı=
Seyyid Hakkı, Sosyal medya takip hesaplarımız…
YouTube, Alevilikte inanç-Seyyid Hakkı kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62
YouTube, Hakk Dergahı TV kanalımız: https://www.youtube.com/@hakkdergahitv8618
Facebook, Hakk Dergahı muhabbet grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241
Fcebook, Hakk Dergahı Ilim Irşad sayfamız; https://www.facebook.com/profile.php?id=100057353323519
WEB sayfamız, Alevilikte Inanç-Seyyid Hakkı; https://www.alevilikte-inanc.de/
Facebook, Seyyid Hakkı özel sayfamız; https://www.facebook.com/SeyyidHakkiAL/